Physical Address
304 North Cardinal St.
Dorchester Center, MA 02124
Physical Address
304 North Cardinal St.
Dorchester Center, MA 02124

W dobie rosnących cen materiałów budowlanych, poszukiwanie alternatywnych rozwiązań przy budowie i wyposażaniu kurnika stało się koniecznością dla wielu hodowców. Drewno konstrukcyjne, które tradycyjnie wykorzystuje się do budowy grzęd, potrafi stanowić znaczną część budżetu przeznaczonego na infrastrukturę dla drobiu. Wykorzystanie palet transportowych to klasyczny przykład upcyklingu, czyli nadawania odpadom nowej, wyższej wartości. Palety są zazwyczaj dostępne za ułamek ceny tarcicy ze składu budowlanego, a często można je pozyskać zupełnie za darmo od lokalnych firm czy magazynów.
Aspekt ekonomiczny idzie tu w parze z ekologią. Ponowne wykorzystanie drewna, które w innym przypadku mogłoby trafić na wysypisko lub do spalenia, znacząco zmniejsza ślad węglowy naszej hodowli. Drewno paletowe, mimo że jest materiałem wtórnym, charakteryzuje się dużą wytrzymałością i surowością, która w warunkach kurnika sprawdza się doskonale. Co więcej, konstrukcja palety sama w sobie dostarcza gotowych elementów – desek i kantówek – co oszczędza czas potrzebny na wymierzanie i cięcie materiału od zera.
Warto również zauważyć, że budowa grzęd z palet to projekt, który nie wymaga zaawansowanych umiejętności stolarskich ani specjalistycznego sprzętu. To demokratyzuje hodowlę drobiu, pozwalając nawet początkującym entuzjastom na stworzenie profesjonalnych warunków dla swoich ptaków bez konieczności inwestowania w drogie systemy wyposażenia fermowego.
Nie każda paleta nadaje się do wprowadzenia do ekosystemu kurnika. Kluczowym czynnikiem jest tutaj bezpieczeństwo chemiczne i biologiczne. Palety przemysłowe często podróżują po całym świecie, przewożąc różnorodne substancje, od żywności po chemikalia. Drewno jest materiałem porowatym, który łatwo wchłania rozlane płyny, dlatego pierwszym krokiem selekcji jest ocena wizualna. Należy bezwzględnie odrzucić palety, które posiadają tłuste plamy, przebarwienia sugerujące kontakt z olejami lub wydzielają nienaturalny, chemiczny zapach.
Najważniejszym elementem weryfikacji przydatności palety są wypalone na niej stemple. Zgodnie ze standardem IPPC (International Plant Protection Convention), palety są oznaczane kodami informującymi o sposobie obróbki drewna. Dla zdrowia kur kluczowe jest unikanie drewna impregnowanego toksycznymi środkami.
Po wybraniu bezpiecznych palet (oznaczonych jako HT, KD lub DB), konieczne jest odpowiednie przygotowanie materiału. Używane palety mogą być siedliskiem pleśni lub bakterii. Przed wniesieniem do kurnika, drewno należy dokładnie oczyścić, najlepiej przy użyciu myjki ciśnieniowej z dodatkiem szarego mydła lub octu, a następnie pozostawić do całkowitego wyschnięcia na słońcu, które działa jak naturalny środek dezynfekujący.
Przekształcenie palety w funkcjonalną grzędę można przeprowadzić na dwa główne sposoby: wykorzystując paletę w całości jako platformę lub rozbierając ją na części pierwsze, by zbudować konstrukcję drabinkową. Skupimy się na metodzie hybrydowej, która pozwala na stworzenie ergonomicznej drabinki przy minimalnym nakładzie pracy, wykorzystując naturalną sztywność elementów konstrukcyjnych palety.
Przed przystąpieniem do pracy przygotuj łom (tzw. „brecha”) do podważania desek, młotek, szlifierkę (lub papier ścierny o gradacji 80 i 120), wkrętarkę oraz wkręty do drewna. Piła ręczna lub wyrzynarka również okaże się niezbędna do przycięcia elementów na wymiar.
Ergonomia w kurniku to nie fanaberia, lecz podstawa zdrowia stada. Źle skonstruowana grzęda może prowadzić do stresu, agresji, kanibalizmu oraz problemów fizycznych, takich jak deformacje mostka czy uszkodzenia stawów. Projektując grzędę z palet, musimy dostosować wymiary do wielkości i rasy posiadanych kur. Inne potrzeby mają ciężkie rasy mięsne (np. Brahma), a inne lekkie nioski (np. Leghorn).
Kluczową zasadą jest zapewnienie odpowiedniej ilości miejsca. Kury lubią spać blisko siebie, co zapewnia im ciepło zimą i poczucie bezpieczeństwa, jednak zbyt duże zagęszczenie latem prowadzi do przegrzania. Równie istotny jest przekrój samej żerdzi. Idealna grzęda z palety nie powinna być okrągłym wałkiem, lecz płaską deską z zaokrąglonymi krawędziami, co pozwala kurze na oparcie całego mostka i wygodne ułożenie palców.
Poniższa tabela przedstawia szczegółowe wytyczne dotyczące wymiarów grzęd w zależności od typu hodowanego drobiu:
| Typ drobiu | Szerokość żerdzi (przekrój) | Długość grzędy na 1 kurę | Wysokość od podłogi | Odstęp między szczeblami |
|---|---|---|---|---|
| Kury lekkie (nioski) | ok. 4-5 cm | 20 – 25 cm | 60 – 100 cm | 35 – 40 cm |
| Kury ogólnoużytkowe | ok. 5-6 cm | 25 – 30 cm | 50 – 80 cm | 40 cm |
| Kury ciężkie | ok. 6-8 cm | 30 – 40 cm | 30 – 50 cm | 45 – 50 cm |
| Karzełki | ok. 3-4 cm | 15 – 20 cm | Dowolna (lubią wysoko) | 25 – 30 cm |
Warto pamiętać, że w przypadku układu drabinowego, szczeble nie powinny być umieszczone bezpośrednio nad sobą, lecz pod kątem (tzw. układ schodkowy). Dzięki temu ptaki siedzące wyżej nie będą zanieczyszczały odchodami tych siedzących niżej, co jest kluczowe dla zachowania higieny piór i zdrowia stada.
Drewno z palet, choć wytrzymałe, ma tendencję do bycia materiałem chłonnym. Surowe, niezaimpregnowane deski mogą stać się idealnym siedliskiem dla roztoczy, w tym najgroźniejszego wroga hodowców – ptaszyńca kurzego. Pasożyt ten chowa się w szczelinach drewna za dnia, a nocą atakuje śpiące kury. Dlatego po zbudowaniu i wyszlifowaniu grzędy, konieczna jest jej konserwacja.
Najlepszym i najbardziej tradycyjnym sposobem zabezpieczenia jest bielenie wapnem. Wapno hydratyzowane ma silne właściwości odkażające, grzybobójcze i owadobójcze. Wypełnia ono mikroszczeliny w drewnie paletowym, odcinając pasożytom drogę ucieczki i miejsce do rozmnażania. Alternatywą dla wapna może być pomalowanie grzęd naturalnym olejem lnianym (na gorąco) lub ekologicznym lakierem wodnym, który stworzy zmywalną powłokę, ułatwiającą codzienne czyszczenie.
Z punktu widzenia codziennej obsługi, warto zaprojektować grzędy tak, aby były łatwo demontowalne. Możliwość wyniesienia całej konstrukcji na zewnątrz kurnika pozwala na okresowe, gruntowne czyszczenie, szorowanie i opalanie palnikiem (co jest skuteczną metodą walki z jajami pasożytów). Regularne usuwanie pomiotu z grzęd i przestrzeni pod nimi zapobiega gromadzeniu się amoniaku, który podrażnia układ oddechowy kur i sprzyja chorobom.