Jaka kura znosi zielone jajka? Poznaj rasy kur znoszących kolorowe jajka

Widok zielonych jajek może intrygować. W czasach, gdy wiele produktów spożywczych podlega modyfikacjom, naturalnym pytaniem jest, skąd bierze się ten nietypowy kolor. Czy to wynik specjalnej diety kur, czy może sztuczny barwnik? Odpowiedź jest znacznie prostsza i tkwi w genetyce niektórych ras kur. Zielone jajka to fascynujący przykład naturalnej różnorodności w świecie drobiu.

Przyjrzyjmy się bliżej, które kury obdarowują nas tymi niezwykłymi skarbami i co sprawia, że skorupka przybiera właśnie taką barwę.

Skąd bierze się zielony kolor skorupki?

Sekret zielonych (a także niebieskich) skorupek jaj leży w genetyce. Kury posiadające specyficzny gen, nazywany Oocyan, produkują barwnik o nazwie biliwerdyna. To ten sam barwnik, który odpowiada za zielonkawy odcień siniaków u ludzi. W przypadku kur, biliwerdyna jest wydzielana podczas tworzenia się skorupki i przenika całą jej strukturę.

To istotna różnica w porównaniu do jaj brązowych. Brązowy barwnik, protoporfiryna, jest nanoszony na skorupkę na późniejszym etapie jej formowania, niejako „malując” ją od zewnątrz. Dlatego wnętrze brązowej skorupki jest białe, podczas gdy skorupka zielona lub niebieska ma jednolity kolor w całym przekroju.

Główne bohaterki: Rasy kur znoszących kolorowe jajka

Chociaż często mówi się ogólnie o „kurach znoszących zielone jajka”, sprawa jest nieco bardziej złożona. Bezpośrednio za kolor zielony odpowiadają najczęściej mieszańce, ale ich przodkami są rasy znoszące jaja o skorupkach niebieskich.

1. Araucana – Południowoamerykańska egzotyka To jedna z podstawowych ras kojarzonych z kolorowymi jajkami. Araucany pochodzą z Chile i charakteryzują się kilkoma unikalnymi cechami: często nie posiadają ogona (są tzw. rumpless) i mają charakterystyczne pęczki piór przy uszach (tufts). Co najważniejsze – czystorasowe Araucany znoszą jaja o skorupkach w odcieniach niebieskiego, a nie zielonego. Są one jednak rasą wyjściową dla wielu linii kur znoszących jaja w różnych kolorach. Warto dodać, że gen odpowiedzialny za „tufts” bywa powiązany z problemami z wylęgowością, co czyni hodowlę czystych Araucan nieco trudniejszą.
2. Ameraucana – Amerykańska odpowiedź Rasa ta została wyhodowana w Stanach Zjednoczonych, częściowo na bazie Araucan, ale selekcjonowana pod kątem lepszej zdrowotności i użytkowości. Ameraucany posiadają ogony, a zamiast pęczków piór przy uszach mają charakterystyczne „brody” i „bokobrody”. Podobnie jak Araucany, Ameraucany znoszą jaja o niebieskich skorupkach. Są generalnie bardziej odporne i łatwiejsze w hodowli niż ich południowoamerykańscy kuzyni, co przyczyniło się do ich popularności.
3. Easter Eggers – Królowe zielonych jajek I tutaj dochodzimy do najczęstszego źródła jajek zielonych, oliwkowych, a czasem nawet różowawych czy kremowych. „Easter Eggers” (dosłownie „Wielkanocne Nioski”) to nie jest formalnie uznana rasa, a określenie dla kur mieszańców, które odziedziczyły gen niebieskiej skorupki (Oocyan) po jednym z rodziców (Araucanie, Ameraucanie lub innym mieszańcu) i jednocześnie gen odpowiedzialny za brązową skorupkę od drugiego rodzica. Jak powstaje zielony kolor? To efekt nałożenia się dwóch barwników: niebieskiej biliwerdyny (przenikającej całą skorupkę) i brązowej protoporfiryny (nakładanej na wierzch). Kiedy niebieska baza zostanie pokryta warstwą brązowego pigmentu, ludzkie oko odbiera wynikowy kolor jako zielony. Intensywność i odcień zieleni zależą od ilości obu barwników produkowanych przez daną kurę, stąd duża różnorodność kolorów jaj znoszonych przez Easter Eggers. Są to zazwyczaj kury wytrzymałe, dobrze znoszące jaja i bardzo popularne w przydomowych hodowlach właśnie ze względu na kolorowe niespodzianki w gnieździe.
4. Inne rasy i mieszańce (np. Olive Eggers) Hodowcy tworzą również celowe krzyżówki, aby uzyskać konkretne odcienie zieleni. Przykładem są „Olive Eggers”, czyli kury powstałe ze skrzyżowania rasy znoszącej jaja ciemnobrązowe (np. Marans) z rasą znoszącą jaja niebieskie (np. Ameraucana). Wynikiem są jaja w atrakcyjnym, głębokim odcieniu oliwkowym.

Czy zielone jajka smakują inaczej lub są zdrowsze?

To częste pytanie, ale odpowiedź jest prosta: nie. Kolor skorupki nie ma wpływu na smak, jakość ani wartości odżywcze jajka. Te cechy zależą przede wszystkim od diety i warunków życia kury, a także od świeżości samego jajka. Zielona skorupka to jedynie naturalna cecha genetyczna, swoiste „opakowanie”. Pod nią kryje się takie samo wartościowe białko i żółtko, jak w jajkach o skorupkach białych czy brązowych.

Dlaczego warto mieć kury znoszące zielone jajka?

Poza oczywistym walorem estetycznym i elementem zaskoczenia, kury znoszące kolorowe jajka (zwłaszcza popularne Easter Eggers) są często cenione za dobrą nieśność, odporność i ciekawe ubarwienie. Dla wielu hodowców różnokolorowy koszyk jajek jest po prostu źródłem satysfakcji i małą, codzienną radością.

Podsumowanie

Za fenomen zielonych jajek odpowiadają głównie kury-mieszańce, popularnie zwane Easter Eggers. Dziedziczą one gen niebieskiej skorupki od przodków (takich jak Araucana czy Ameraucana) oraz gen brązowej skorupki od innych ras. Połączenie tych dwóch cech daje efekt zielonej barwy. Pamiętajmy, że czystorasowe Araucany i Ameraucany znoszą jaja niebieskie. Kolor skorupki jest jedynie cechą zewnętrzną i nie wpływa na wartość odżywczą ani smak jajka. Niezależnie od koloru, świeże jajko od zdrowej kury to cenny element diety.